
เคยมีใครชวนคุณไปเที่ยวทะเล หรือเข้าป่าเที่ยวชมธรรมชาติ เพื่อจะได้ไป "สูดโอโซน" กันบ้างไหมคะ?
ในประเทศไทยคนส่วนใหญ่มักใช้คำว่าโอโซนแบบผิดๆ แทนคำว่า "อากาศบริสุทธิ์" หรือ "ออกซิเจน"
แม้ว่าโอโซนและออกซิเจนนั้นจะเกิดจากธาตุชนิดเดียวกัน แต่คุณสมบัติของก๊าซทั้งสองชนิดนั้นกลับต่างกันลิบลับ
หลายคนคงเริ่มสงสัยว่า แล้วเจ้า โอโซน กับ ออกซิเจน นั้นมันต่างกันอย่างไร?
เพื่อความเข้าใจที่ถูกต้อง เราจะมาศึกษาความแตกต่างระหว่างออกซิเจนกับโอโซนในบทความนี้กันค่ะ
ทุกคนคงทราบดีว่า สัตว์แทบทุกชนิดต้องหายใจเอาก๊าซออกซิเจนเข้าไปเพื่อใช้ในการดำรงชีวิต ซึ่ง ก๊าซออกซิเจน เกิดจากอะตอมของธาตุออกซิเจน (O) 2 อะตอมต่อกัน (O2) โดยที่อุณหภูมิและความดันระดับปกติ ก๊าซออกซิเจนจะไม่มีสี กลิ่น และรส และพบได้ประมาณ 21% ของปริมาณอากาศทั้งหมด เมื่อก๊าซออกซิเจนโดน รังสีอัลตร้าไวโอเลต (แสงเหนือแสงสีม่วง) หรือ ยูวี พันธะระหว่างออกซิเจนอะตอมก็จะแตกออกจากกัน ทำให้เกิดการสร้างก๊าซที่มีออกซิเจน (O) ทั้งหมด 3 อะตอมที่เรียกว่า โอโซน (O3) แม้ว่าโอโซนจะมีออกซิเจนเพิ่มขึ้นมาเพียงแค่ 1 อะตอม แต่มันทำให้คุณสมบัติทางเคมีนั้นเปลี่ยนไปอย่างสิ้นเชิง โดยก๊าซโอโซนนั้นจะมีสีฟ้าอ่อน และกลิ่นแรงคล้ายกลิ่นคลอรีน
ที่อากาศระดับผิวโลก โอโซนถูกจัดเป็น สารพิษ ที่เกิดพร้อมเขม่าของการเผาไหม้เชื้อเพลิงรถยนต์ หากโอโซนมีความเข้มข้นเพียง 100 ใน 1,000 ล้านส่วน มันก็จะสามารถทำลายเยื่อบุในระบบทางเดินหายใจได้ และฆ่าเซลล์ของพืชได้เช่นกัน และถึงแม้ว่าโอโซนที่หายใจเข้าไปนั้นจะมีปริมาณเล็กน้อยก็ยังสามารถทำให้มีอาการไอ เจ็บคอ ระคายเคืองคอ หายใจไม่ออก เจ็บหน้าอก ปอดอักเสบ โอโซนสามารถทำให้เกิดปัญหาโรคระบบทางเดินหายใจอย่างเรื้อรังอย่างเช่น โรคหอบ นอกจากนี้โอโซนยังทำให้ภูมิคุ้มกันโรคที่เกี่ยวกับการติดเชื้อทางเดินระบบหายใจลดลง
แม้ว่าโอโซนจะมีพิษในระดับผิวโลก แต่การมีโอโซนในชั้นบรรยากาศระดับสูง กลับมีประโยชน์ต่อเราอย่างไม่น่าเชื่อ โดยชั้นของโอโซนจะช่วยป้องกันรังสียูวีไม่ให้ส่องมาถึงพื้นผิวโลกในความเข้มข้นสูง จึงช่วยปกป้องเราจากโรคมะเร็งผิวหนังได้ และในทางกลับกันเราก็สามารถช่วยรักษาชั้นโอโซนในบรรยากาศได้ ถ้าเราหยุดใช้สเปรย์ที่มีสารชื่อ คลอโรฟูลออโรคาร์บอน หรือ ซีเอฟซี ซึ่งทำให้เกิดช่องโหว่ในชั้นโอโซน เมื่อทราบความแตกต่างระหว่างโอโซนและออกซิเจนแล้ว หากอยากจะชวนใครไปเที่ยวชมธรรมชาติ ก็ให้พูดว่า "ไปสูดออกซิเจนกันเถอะ" และปล่อยให้โอโซนนั้นอยู่แต่ในชั้นบรรยากาศ ห่างไกลจากปอดอันมีค่าของเราเถอะค่ะ